28 de set. 2006

Kalera


Egoera politikoaren azterketa kezkatua egin genuen Oinarrizko Hitzarmen Demokratikoan biltzen garenok joan den astean. Gure helburua konponbide politikoa izan da beti, eta hori posible egin ahal izateko, elkarrizketa mahaia jo dugu ezinbesteko tresnatzat: herri honetako sentsibilitate eta lurralde guztiak bilduko dituen mahaia, hain zuzen.

Lanean hasi ginenetik harreman ahalegin itzela egin dugu euskal eragile politiko, sindikal eta sozial ororekin. Betiere, eragile guztiak errespetatuz eta kontuan hartu nahian. Elkarrizketa esfortzu horrek ondorio nagusi batera bultzatu gintuen: konponbide mahaia posible egingo zuten baldintza politikoak lortu behar ziren.

Gatazka politikoak soluzio politikoa behar du. Eta soluzio politikoak tresna bat du ezinbestekotzat: elkarrizketa. Berau posible egingo zuen giro politikoa lortzea izan da eragile askoren lana azken hilabeteetan.

Sei hilabete badira ETA erakundeak su-etena eman zuenetik. Sei hilabete aitzakiarik gabe. Elkarrizketa politikoari ekiteko baldintzak dauzkagula. Sei hilabete hauetan aitzakia gehiago asmatu dituzte mahai politikoa ez eratzeko. Egiaztatzea, gero Batasunaren legalizazioa, orain kale borroka...bata bestearen atzetik aitzakiak jarri dituzte konponbide mahaia ez eratzeko.

Euskal Herriko gizarteak bakea eta normalizazioa merezi eta nahi ditu. Ziur naiz euskal jendarteak ezin duela egungo egoera politikoa ulertu. Ziur naiz jendartearen nahia eragileen elkarrizketa mahaia eratuta ikustea dela, non itun politiko bat lortuko den, azkenik, itun hori euskal jendarteari aurkeztuko zaio, baiezkoa edo ezezkoa eman diezaion. Euskal jendarteak ardura handia du gaur egun gauden egoera politikoarekin. Nire ustez, jendartearen bultzada eta inplikazioa beti garrantzitsuak izan badira ere, oraingoan are eta garrantzitsuago. Inoiz baino ozenago aldarrikatu behar dugu konponbide mahaia: aitzakiarik ez dagoelako eta herri honek konponketaren beharra duelako.

Urriaren 7rako antolatu diren elkarretaratzeek premiazko garrantzia dute horregatik: ozen eta jendetsu izan behar gara kalean eskuetan dugun prozesu politikoaren alde. Bertan, hainbat eragilek adosturiko komunikatu bat irakurriko dugu. Prozesu politikoa une kezkagarrian badago ere, ziur gara herri honek aitzinera bultza dezakeela. Alderdi politiko batzuetako ordezkarien eskuetan soilik utziz gero, hainbestetan borrokatu dugun elkarrizketa politiko garaia ezabatu egingo da. Eta, zalantzarik ez dut, borroka armatuaren aldeko defentsa egiten zuenak argudio indartsuak izango dituela elkarrizketa politikoak emaitzarik lortzen ez badu. Gure esku dago. Guk, OHDtik, tresna berri bat eskaini nahi diogu herri honi beste behin bere oihua ozen esan dezan. Atera gaitezen beste behin kalera konponbide mahaiaren alde. -

14 de set. 2006

1515eko ekainak 11


1515eko ekainak 11. Gaztelako Burgos hirian gaude. Bertan Gaztelako Gorteen bilkura egiten ari dira, Nafarroako Erresumatik datorren bisitari ospetsu baten agerraldia izango delarik: Alba-ko Dukea. Bisitaldiak zirrara berezia sortzen du bertaratu diren Gaztelako noble, elizgizon eta hirietako ordezkarien artean, Erromako Aita santuak Nafarroako Erresumaren inguruan harturiko erabakiaren berri ematera dator eta. Bertan ez da present Nafarroako Gorteen ordezkaririk, ezta Gaztelaren alde borrokatu diren Nafarroako hainbat familiaren testigantzarik ere.

Nafarrak ez diren ordezkarien aurrean Aita santuaren erabakiaren berri ematen da: Aurrerantzean Nafarroako lurrak Gaztelako Fernando II.aren esku geratzen dira, bere alaba Juanari eman diezazkion, horrela Granada, Leon eta Gaztelarekin bat egin dezaten. Ordainean, Nafarroako foruak eta ohi- turak gorde beharko dira, gerrak sorturiko kalte ekonomikoen ordaina emango zaiolarik Iruñeko hiriari, betiere Gaztelako erregearen borondatez. Aita santuaren erabakia konkista berri baten bedeinkazioa bada ere, kezkati dira Gaztelako Gorteetan. Nafarroa konkistatu dute baina noiz arte? Foruak gorde? Ordainketak?

Gorteen kezkak lasaitzearren, Albako Dukeak aurkezturiko erabakia zehazten da. Nafarroako lurrak Gaztelarenak izango dira «para siempre jamás», ordainketak egiteko ez dira Gaztelako beste erresumen baliabideak erabiliko: Nafarren zergak eta tributoak erabiliko dira, eta foruen errespetuaren irakurketa berria egiten da: Nafarroako Gorteen esistentzia ez da zalantzan jartzen, baina Nafarroari buruzko erabakien berri ez zaie Nafarroako Gorteei emango.

2006ko iraila. Gaztelako Gorteak «Cortes generales» deitzen dira orain. Nafarroako erresumarenak izandako lur batzuk bi elkarte autonomotan banatuta daude. Beraien oraina eta etorkizuna, 1515ean bezalaxe, erabakitzeke dago oraindik. Orduan hitza, erabakia, lehenaldia eta etorkizuna kendu ziguten haien erabakiz, eta orduko Nafarroako autoritate ofizialen adostasunez. Ez ditzagun lehenaldiko akatsak errepikatu. Euskal Herriko gorterik ez dugu, baina Euskal Herriaren ordezkaritza izango den mahai politikoa eratzea gure esku dago. Ez Gaztelaren esku. Euskal Herriko mahai politikoak hartuko ditu herri honen etorkizunaren inguruan eman beharreko diskusioak eta adostasunak, baldin eta, berriz ere, gure etorkizuna orduko Gaztela gizonen esku utzi nahi ez badugu.

Orduan ez ziguten hitzik eman. Gaur, antza, hitzari uko egin nahi diote batzuek. Hemengo mahaiaren beharra ikusten ez dutenek Burgosera joan ez ziren Nafarroako autoritate ofizialen jarrera berdin-berdina dute, 491 urte pasatu badira ere. Batzuen itsukeriak ezin du herriaren ilunpea izan halere. Beraz, oraingoan ondo egin ditzagun gauzak: euskal debatea, euskal ondorioak eta euskal ordezkaritza. Gainontzeko formulak sobera ezagutzen ditu herri honek. -